พระธาตุประจำปีมะแม
พระธาตุดอยสุเทพ เป็นพระธาตุประจำปีเกิดสำหรับผู้ที่เกิดปีมะแม ตั้งอยู่บนยอดดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่
ตามประวัติเล่าว่าถูกสร้างขึ้นในศตวรรษที่ 19 สมัยพระเจ้ากือนาธรรมิกราช เจ้าหลวงเมืองเชียงใหม่องค์ที่ 6 เพื่อประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่ได้อัญเชิญมาจากเมืองศรีสัชนาลัย และมีการแยกพระบรมสารีริกธาตุออกเป็น 2 ส่วน องค์หนึ่งได้อัญเชิญไปประดิษฐานยังวัดสวนดอก ส่วนอีกองค์หนึ่งได้อัญเชิญประทับไปบนช้างมงคล โดยพระเจ้ากือนาได้ทรงเสี่ยงทายว่าถ้าช้างทรงไปหยุดตรงที่ใดก็ให้สร้างพระธาตุ ณ ที่แห่งนั้นแล้วช้างมงคลก็ได้ไปหยุดอยู่บนยอดดอยสุเทพ และทำทักษิณาวรรตสามรอบก่อนจะล้ม (ตาย) ลง ดังนั้นพระเจ้ากือนาก็ได้ทรงรับสั่งให้สร้างพระบรมธาตุเพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุบนยอดดอยสุเทพแห่งนี้อยู่คู่บ้านคู่เมืองเชียงใหม่มาจนทุกวันนี้
ความเชื่อและวิธีการนมัสการพระธาตุดอยสุเทพ
เชื่อกันว่าถ้าได้มาไหว้สักการะอธิษฐานขอพรพระธาตุดอยสุเทพแล้ว ชีวิตก็จะประสบแต่ความสำเร็จสมหวังในสิ่งที่ปรารถนาทุกอย่าง แคล้วคลาดปลอดภัย ผ่านอุปสรรคต่าง ๆ ไปได้ การสักการะพระธาตุควรเตรียมข้าวตอกดอกไม้ธูปเทียนแล้วเดินเวียนขวารอบพระธาตุ 3 รอบ พร้อมกล่าวกับบูชาพระธาตุอธิษฐานขอพรให้สมหวังในสิ่งที่ปรารถนา ที่สำคัญควรไหว้พระธาตุให้ครบทั้ง 4 ทิศ เพราะแต่ละทิศจะให้อานิสงค์ที่แตกต่างกัน คือ
ทิศเหนือ ขอให้มีปัญญาดุจพระจันทร์เพ็ญ
ทิศใต้ ขอให้ได้เป็นพระภิกษุสงฆ์ได้บวชในบวรพุทธศาสนา
ทิศตะวันออก ขอให้ได้ขึ้นสวรรค์
ทิศตะวันตก เป็นการเคารพบูชาสูงสุดต่อองค์พระธาตุ
งานนมัสการพระธาตุดอยสุเทพ
งานสักการะพระธาตุดอยสุเทพจะมีการจัดขึ้นทุกปี เรียกว่า “ประเพณีเตียวขึ้นดอย” โดยจะจัดขึ้นก่อนถึงวันวิสาขบูชา 1 คืน ในงานจะมีพระสงฆ์ สามเณร และประชาชนเป็นจำนวนมากมาร่วมกันแห่น้ำขึ้นไปบนดอยเพื่อใช้สำหรับสรงองค์พระธาตุ
คำกล่าวบูชาพระธาตุดอยสุเทพ
(ท่องนะโม 3 จบ)
ทิศเหนือ
ปัญญะวา อัสสะมิงเยวะ จันทิมา อิวะธาระยัง ปิฎะกัตตะเย สาสะนะนัช ยานิเกติ
ทิศใต้
ปะฐะมัง อุปัชฌัง คาหาเปตวา ปัตตะจีวะรัง
ยัง ยัง ชาตัง สังฆะมัชเฌ ปุจฉา สุวาหะฯ
ทิศตะวันออก
โมกขะปะฐะมะวะรัง อะปายะนิวาระณัง อะระหัง สัคคะโสปาณัง
ทิศตะวันตก
สุวัณณะเจติยัง เกสาวะระมัตถะลุงคัง วะรัญญะธาตุง
สุเทวะนามะกัง นะระเทเวหิ สัพพะปูชิตัง
อะหังวันทามิ สัพพะทา