การเสี่ยงทายคางไก่

การเสี่ยงกระดูกคางไก่ในพิธีเลี้ยงผีปู่ตาของชาวอีสานนั้นหมายถึงไก่ที่ต้มทั้งตัวใช้เป็นเครื่องเซ่นในพิธี บางหมู่บ้านใช้เต่าแทน บางหมู่บ้านใช้ทั้งสองอย่าง เป็นประเพณีประจำปีจัดทำในเดือนสาม และเดือนหกก่อนถึงฤดูทำนาของทุกปี โดยจะมีพ่อเฒ่าจ้ำ (ผู้ทำหน้าที่สื่อกลางติดต่อกับผี หรือแถน) เป็นผู้นำในการประกอบพิธี เมื่อเสร็จแล้วจึงทำการเลาะกระดูกคางไก่ หรือเต่าออกมาพิจารณาดู แล้วจึงทำนายไปตามลักษณะว่ามีลักษณเหยียดตรงหรือโค้งงอขึ้นลง
สิทธิการิยะ หมอเฒ่ากล่าวไว้ว่า ถ้ากระดูกนั้นก้มลงอ่อนโค้งเหมือนรวงข้าวที่เต่งตึงเต็มที่ ทายว่าข้าวกล้าในนาจะอุดมสมบูรณ์ เพราะฝนฟ้าจะตกต้องตามฤดูกาลน้ำท่าไม่ขาด ควรเร่งเตรียมคราดหว่านไถไว้ให้พร้อม เมื่อฝนมาฟ้าจะได้เร่งลงมือทำนาให้ทันการณ์ ผู้คนจะมีแต่ความสุขสมบูรณ์ทั้งปีแล
สิทธิการิยะ ถ้ากระดูกนั้นเหยียดตรง ชี้ชัน ท่านว่านั่นและลักษณะต้นข้าวในนายืนตายชี้ตายชัน ผู้คนจะอดอยากยากไร้ ต้องเตรียมการณ์กันไว้แต่หัวปี ไม่นำข้าวไปซื้อขายแลกเปลี่ยนจนขาดยุ้งขาดเยีย เพราะน้ำขาดท่าปลาขาดหนองเงินทองจะหายาก หากไม่ประมาทก็จะเอาตัวรอดปลอดภัยแล